انواع قالبهای (الگو) ساز سه‌تار
قالب یا الگو، نقشه‌ای از شکل و اندازه‌های مختلف ساز است که برای ساخت ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ساخت ساز سه‌تار، از انواع مختلفی از قالب‌ها استفاده می‌شود که هر کدام ویژگی‌های صدایی خاص خود را دارند. به طور کلی، میتوان گفت که سازهای با اندازه‌های کوچک‌تر، صدایی زیرتر و ظریف‌تر تولید می‌کنند و اندازه‌های بزرگتر، صدایی بم‌تر و قدرتمندتر تولیدمیکنند. به هر صورت، قالبهای سه‌تار را میتوان به چهار دسته زیر تقسیم کرد:
۱- قالب حاج طاهر: این قالب، یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین قالبهای سه‌تار است. صدای این قالب، گرم و ظریف بوده و برای اجرای قطعات ردیف موسیقی ایرانی بسیار مناسب است.
۲- قالب عشقی: این قالب، صدایی گرم و غنی تولید می‌کند. برای اجرای قطعات ضربی و شورانگیز، بسیار مناسب است.
۳- قالب هاشمی: این قالب، صدایی شفاف و رسا تولید می‌کند و برای اجرای قطعات تکنیکی و بداهه‌نوازی، بسیار مناسب است.
۴- قالب کمالیان: این قالب صدایی گرم و بم با حجم صدای بالا و برای اجراهای لطیف و احساسی مناسب است . این قالب جز قالبهای کاسه بزرگ محسوب می‌شود.
چند نکته کلی برای انتخاب الگو
اگر تازه‌کار هستید و به دنبال یک ساز همه‌کاره هستید، بهتر است از یک قالب سنتی مانند هاشمی یا حاج طاهر استفاده کنید. این قالب‌ها، صدایی گرم و ظریف تولید می‌کنند که برای اجرای انواع مختلف موسیقی مناسب است.
اگر به دنبال صدایی قدرتمند و رسا و بم هستید، بهتر است از یک قالب کاسه بزرگ مانند کمالیان استفاده کنید. این قالب‌ها، برای اجرای قطعات نرم و بداهه نوازی و احساسی بسیار مناسب هستند.
اگر به دنبال صدایی گرم و غنی هستید، بهتر است از یک قالب سنتی مانند عشقی استفاده کنید. این قالب‌ها، برای اجرای قطعات ضربی و شورانگیز بسیار مناسب هستند.
برای انتخاب ساز بهتر از لحاظ الگوها، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
• از نوازندگان باتجربه مشورت بگیرید.
• سازهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید.
• به صدای ساز توجه کنید.
۰ باکمک استاد سبک نوازندگی خود را بشناسید.
البته، این نکات تنها راهنمایی کلی هستند و بهترین راه برای انتخاب الگو، این است که سازهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید و ببینید کدام یک از آنها صدای مورد علاقه شما را تولید می‌کند.
نتیجه‌گیری
انتخاب الگو، یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید در هنگام خرید سه‌تار در نظر گرفته شود. انتخاب الگو مناسب، به عوامل مختلفی مانند سلیقه شخصی نوازنده، سبک موسیقی مورد علاقه او، و ویژگی‌های صدایی که به دنبال آن است، بستگی دارد.